Tədqiqatın məqsədi: cinsi yetişkənlik dövründə hiperandrogeniya sindromu olan qızlarda reproduktiv orqanların exoqrafik göstəricilərinin xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi olmuşdur.
Material və metodlar. Pubertat dövrdə hiperandrogeniya sindromu olan 82 qız müayinə olunmuşdur. Tədqiqata daxil olan bütün qızlarda uşaqlığın, yumurtalıqların, böyrəküstü və qalxanabənzər vəzilərin ultrasəs müayinəsi (USM) Koreya istehsalı olan Valuson S8 apara-tında aparılmışdır. Alınan nəticələr B.H.Демидов-un uşaqlığın və yumurtalıqların fizioloji göstəriciləri ilə müqayisə olunmuşdur.
Cinsi yetişkənlik dövründə HA sindromu olan qızlarda uşaqlığın uzunluğunun, sol və sağ yumurtalıqların eninin statistik dürüst dərəcədə azalması qeyd olunur (P<0,05). Eyni zaman-da uşaqlığın ön-arxa ölçüsünün, sağ yumurtalığın uzunluğu və qalınlığının, sol yumurtalığın isə uzunluğu, qalınlığı və həcminin nəzərəçarpacaq dərəcədə artması qeyd edilir (P<0,05).
Aparılan tədqiqatda HA sindromu olan 10 qızda (12,2%) USM-də müxtəlif ölçülü, nazik divarlı, birkameralı, anexogen, hərəkətli, dəqiq konturlu, oval formalı törəmə təyin edilmiş-dir. Follikulyar sistlərin orta ölçüsü 6,1+0,34 sm (3-14) olmuşdur. Kombinə olunmuş oral kon-traseptivlərin 3-6 ay müddətində təyinindən sonra follikulyar sistlərin reqressiyaya məruz qalması təyin edilmişdir.
YPS mənşəli HA-da (n=20; 24,39%) hər iki yumurtalığın ölçülərinin böyüməsi, ovulyasi-yaönü dövrdə dominant follikulların olmaması, yumurtalığın kənarında çoxsaylı antral folli-kulların olması təyin edilmişdir. Kompleks patogenetik müalicədən sonra antral follikuların sayının azalması və ovulyator tsiklin bərpası qeyd edilmişdir.
Ткаченко Л.В., Свиридова Н.И., Исайкин Д.Н. Антиандрогенные эффекты современных контрацептивов // Репродук-тивное здоровье женщин, 2007, т.9, №6, с. 1-2.
Баджелан Б., Горячкина М.В., Джо-бава Э.М., Доброхотова Ю.Э. Гиперандро-гения и акне в практике гинеколога и дер-матолога: вопросы диагностики и тера-пии// РМЖ., 2008, т.16, №1, с.54-56.
Абдулрахманова Р.А. Гиперандрог-ния – фактор риска развития акушерской и перинатальной патологии// III Региональ-ный научный форум «Мать и дитя», М., 2009, 5с.
Волкова Н.И., Димитриаиди Т.А. Диагностика синдрома гиперандрогении в реальной практике (ретроспективный ана-лиз) //Фарматека, 2009, №17, с 48-51.
Гоготадзе И.Н. Гиперпролактине-мия в гинекологии детей и подростков // Репродуктивное здоровье детей и подрост-ков, 2010, №6, с.33.
Гродницкая Е.Э., Курцер М.А. Гирсутизм: патогенез, клиника, диагности-ка, лечение// Акушерство и гинекология, 2012, №1, с. 87-91.
Дедов И.И., Мельниченко Г.А. Эндокринология: национальное руковод-ство // М., ГЭОТАР-Медиа, 2012, 1072 с.
Козловене Д., Казанавичюс Г., Кру-минис В. Концентрация тестостерона, де-гидроэпиандростерона сульфата и индексы свободных андрогенов крови у женщин с гирсутизмом // Пробл. Эндокринологии, 2008, №2, с.42-46.
Мустафаева И.Р., Алиева Э.М., Аса-дова Ш.Ш. Особенности патологичес-ких процессов, методы их коррекции у девочек в периоде полового созревания // Науч-мед. Ж. «Паеми-Сипо», «Вестник Абуцен-ны», Таджик. Мед.Универ. им. Абуали ибн Сипо, 2010, №4, с.66-71.
Наджи Л.А. Особенности физичес-кого и полового развития девочек при физиологии периода полового созревания и при опухолевидных образованиях яич-ников // Дисс. …док.философии по меди-цине, Баку, 2012, 140 с.
Панфилова Е.В. Гормональные, метаболические и молекулярно-генетичес-кие аспекты синдрома пубертатной гипер-андрогении у девочек// Автореф. дис... канд. мед. наук, 2016, 112 с.
Фаталиева Л.М., Алиева Э.М. Осо-бенности ультразвукового исследования органов репродуктивной системы у дево-чек в периоде полового созревания в усло-виях города Баку // J.Sağlamlıq, 2007, №2, с.151-155.
Alsamarai S., Adams J.M., Murphy M.K., Post M.D., Hayden D.L. Criteria for polycystic ovarian morphology in polycystic ovary syndrome as a function of age// J.Clin.Endocrin.Metabol., 2009, №94, p. 4961 -4970.
Amalfi S., Velez L.M., Heber M.F. Prenatal hyperandrogenization induces meta-bolic and endocrine alterations which depends on the level of testosterone exposure // PloS One, 2012, vol.7, №5, p.37658.
Blume-PeytaviU., Atkin S., Shapiro J. SkinAcademy. European Consensus on the evaluation of women presenting with exces-sive hair growth // Eur.J.Dermatol, 2009, vol.19, №6, p.597-602.