Məqsəd. Demoqrafik durumu fərqli olan Aran rayonlarında perinatal itkilərin yüksək risk amillərinin yayılma səviyyələrinin səciyyələndirmək.
Material və metodlar. Materialları 2012–2014-cü illərdə hestasiyanın 22 –ci tam həftəsindən sonra bitmiş: Sabirabadda – 7675, Beyləqanda – 3709, Bərdədə - 10671 və Ucarda – 3975 saydahamiləliklərin sənədləri. Yüksək risk amilləri (18 yaşdan əvvəl, 34 yaşdan sonra doğuş, 4 və daha çox sayda doğuş, doğuşlar arası interval 24 aydan az) qeydə alınmış və onların tezliyi, keyfiyyət əlamətlərinin xüsusiyyətləri statistikmetodları ilə işlənmişdir.
Nəticələr. Müəyyən olunmuşdur ki, Aranın rayonları bir-birindən həm doğuşun səviyyəsinə görə, həm də doğan qadınlarda risk amillərinin yayılmasına görə fərqlənirlər. 18-34 yaşlarda vaxtinda baş vermiş birinci doğuş 24,5±0,68%-lə 28,7±0,44% arasında, 18 yaşa qədər doğuşlar 0-1,9±0,22% intervalında, 34 yaşdan sonra doğuşlar isə 0,3±0,06%-lə 9,8±0,24% arasında dəyişmişdir.
Yüksək risk amillərinin yayılması Aranın rayonlarında dünyanın müxtəlif popul-yasiyalarında qeydə alnmış səviyyələrdən kənara çıxmır. Ən mühüm xüsusiyyət bir neçə risk amilinin (4 və çox doğuş, yaş˃34, doğuşlar arası interval<24 ay) müştərək formada nisbətən çox yayılmasıdır. SUMMARY
Kozuki N., Walker N. Exploring the association between short/long preseding birth intervals and child mortality; using reference birth interval children of the same usung mother as compsion// BMC Public Health, 2013, 13 (Suppl 3): S6
Kozuki N., Lec A., Silveira M. et al. The associations of birth interval with small-for-gestationale-age,preterm and neonatal and infant mortality: a meta-analysis // BMC Public Health, 2013, 13 (Suppl 3): S3
Kozuki N., Lec A., Silveira M. et al. The associations of parity and material age with small-for-gestatio-nale-age preterm and neonatal and infant mortality: a meta-analysis// BMC Public Health, 2013, 13 (Suppl 3): S2
Stover S., Ross J. Changes in the distribution of high- risk births associated with changes in contra-ceptive prevalence// BMC Public Health, 2013, 13 (Suppl 3): S4
Exavery A., Mrema S., Shante A. et al. Levels and correlates of non-adherwnce to WHO recommended inter-birth intervals in Rufisi, Tanzania// BMC Pregnancy and Child birth, 2012, 12:152
Derakhshi B., Esmailnasab N., Ghaderi E., Hemmatpour S. Risk factors of preterm labor in the west of Iran: a case-control study // Iranian I. Public Health, 2014, vol.43, pp 499-506
Агаев Ф.Б., Нагдалиев А.С., Алиева К.Д. Критериальная значи-мость перинатальных потерь при оценке эффективности медицинской помощи, общественного здоровья и здравоохранения 2013, №1 стр. 24-32.
Серов О.Ф., Чернигова И.В., Седал Л.В. и др. Анализ перинаталь-ных потерь при очень ранних преждевременных родах// Акушер-ство и гинекология, 2015, №4, стр. 32-37.
Гланц С. Медико-биологичес-кая статистика. Москва. Практика. 459 с.