YENİDOĞULMUŞLARDA QICOLMA ZAMANI NEYROTROFİK VƏ APOPTOTİK FAKTORLARIN PROQNOSTİK ƏHƏMİYYƏTİ
Annotasiya
Son illərdə perinatal dövrdə mərkəzi sinir sisteminin zədələnməsində proapoptik, neyro-trofik və böyümə faktorlarının rolunun tədqiq olunması xüsusi aktuallıq kəsb edir. Tədqi-qatın məqsədi neonatal qıcolmalar zamanı yenodoğulmuşların qan zərdabında neyrospe-sifik enolazanın (NSE), S-100 zülalının, aktivləşmiş leykositar hüceyrə adgeziyası moleku-lunun (ALCAM), “ölüm reseptoru” nun-Death Reseptor (DR5) miqdarının öyrənilməsi ol-muşdur. Tədqiqat işinin yerinə yetirilməsi zamanı qarşıya qoyulmuş vəzifələrə müvafiq 307 qıcolması olan yenidoğulmuşun klinik-laborator və instrumental müayinələrinin nəticələri öyrənilmişdir. Neyrozulaların səviyyəsinin təhlili göstərmişdir ki, əsas qrupda NSE səviy-yəsi nəzarət qrupunun yenidoğulmuşlarına nisbətən 4,9 dəfə (F = 52,3; χ2 = 11,2; р < 0,001); S-100 2,1 dəfə (F = 8,62; χ2 = 29,4; р < 0,005); ALCAM 1,4 dəfə (F=5,13; χ2 = 17,9; р=0,178), DR-5 2,5 dəfə (F=5,13; χ2 = 17,9; р<0,05) çox olmuşdur. Neonatal infeksiyalı yenidoğul-muşlarda aparılan korrelyasiya təhlili anamnestik, klinik, immunkimyəvi parametrləri ilə çoxsaylı əlaqələri müəyyin edilmişdir.
Yenidoğulmuşlarda hematoensefalik baryerin keçiriciliyinin pozulması ilə müşayiət olunan hipoksik-işemik ensefalopatiya fonunda neyropeptidlərin səviyyəsinin yüksəlməsi qıcolma aktivliyini dəstəkləyir və sonrakı ağır nevroloji nəticəni daha da dərinləşdirir. Belə-liklə, neyropeptidlərin ekspressiyası neonatal qıcolmaların, sinir hücəyrəsinin posthipoksik struktur dəyişikliklərinin və patoloji nəticənin erkən diaqnostika və proqnozlaşdırılmasın-da əlavə marker rolu oynaya bilər.
Biblioqrafik istinadlar
Boylan G., Stevenson N., Vabhatalo S. Monitoring neonatal seizures. Semin. Fetal Neonatal Med., 2013, Vol. 18, no. 4, рр. 202-208.
Hart A., Pilling E., Alix J. Neonatal seizures – part 1: Not everything that jerks, stiffens and shakes is a fit.Arch. Dis. Child Educ. Pract. Ed., 2015, Vol. 100, рр. 170-175.
Jensen F., Silverstein F. Neonatal seizures. In: Swaiman’s Pediatric Neurology: Principles and Practice 5th edition [Internet]. In: Swaiman K., Ashwal S., Ferriero D.M., N.F. S., editors. Edinburgh: Elsevier; 2012 [Cited 2016 Aug 15]. Available from: ClinicalKey Australia.
F(Fisher)
Garg P.R., Saraswathy K.N., Kalla A.K., Sinha E., Ghosh P.K. Pro-inflammatory cytokine gene polymorphisms and threat for coronary heart disease in a North Indian Agrawal population. Gene, 2013, Vol. 514, no. 1, pp. 69-74.
Glass H. Neonatal seizures: advances in mechanisms and management. Clin. Perinatol., 2014, Vol. 41, no. 1,рр. 177-190.
Rao S., Lewis B., Ghosh S., Nagarajan L. Clinical approach to neonatal seizures. In: Nagarajan L., editor. Neonatal seizures: current treatment and future challenges. London: Mac Keith Press, 2016.
Sivaswamy L. Approach to neonatal seizures. Clin. Pediatr. (Phila), 2012, Vol. 51, no. 5, рр. 415-425.
Garcia-Alix A, Arnaez J. Value of brain damage biomarkers in cerebrospinal fluid in neonates with hypoxic-ischemic brain injury. Biomark Med 2022. [PMID: 35081738 DOI: 10.2217/bmm-2021-0381] [Reference Citation Analysis]
Hajduková L, Sobek O, Prchalová D, Bílková Z, Koudelková M, Lukášková J, Matuchová I. Biomarkers of Brain Damage: S100B and NSE Concentrations in Cerebrospinal Fluid—A Normative Study. Biomed Res Int 2015;2015:379071. [PMID: 26421286 DOI: 10.1155/2015/379071].
Ruby Jose Neuron Specific Markers in Preterm Infants Neonat Pediatr Med, 2021, Vol 7(4) DOI: 10.4172/2572-4983.1000211.
Roka A., Kelen D., Halasz J. Et al. Serum S-100B and neuron-specific enolase levels in normothermic and hypothermic infants after perinatal asphyxia // Acta Paediatr. – 2012. – Vol. 101, № 3. – P. 319-323.
Açar sözlər
факторы апоптоза
неонатальные судороги neyropeptidlər
apoptotik faktorlar
neonatal qıcolmalar neuropeptides
apoptosis factors
neonatal seizures
Bu müəllif (lər) in ən çox oxunan məqalələri
- Rahimova N.J., Poluxova A.A., Qurbanova Q.M., Neonatal qıcolmaları olan uşaqların nevroloji və somatik statusunun qiymətləndirilməsi , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 9 № 1 (2023): Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı
- Rahimova N.J., Nasirova S.R., Huseynova S.A., Agayeva Kh.H., QİDALANMANIN BEYİN İNKİŞAFINA TƏSİRİ , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 7 № 2 (2021): AZƏRBAYCAN PERİNATOLOGİYA VƏ PEDİATRİYA JURNALI
- Mursalova Z.Sh., Rahimova N.J., Abbasaliyeva A.I., Agayeva G.F., Homoziqot med25 mutasiyasi ilə əlaqəli zehni gerilik sindromu , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 9 № 2 (2023): Azərbaycan Perinatologiya Və Pediatriya Jurnalı
- Rəhimova N.C., Məmmədbəyli A.K., Qurbanova G.M., Qıcolması olan yenidoğulanların sitokin profili , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 6 № 1 (2020): Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı
- Huseynova N.F., Rahimova N.J., oluxova A.A., Efendiyeva M.Z., Ağayeva Q.T, Yenidoğulanlarda sepsis zamani protein və amin turşusu mübadiləsinin xüsusiyyətləri , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 9 № 2 (2023): Azərbaycan Perinatologiya Və Pediatriya Jurnalı
- Asadova S.İ., Rahimova N.J., Gasimova Y.A., SARS-CoV- 2 ilə ASSOSİASİYA OLUNMUŞ SEREBRAL VENOZ SİNUSLARIN TROMBOZU , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 8 № 1 (2022): AZƏRBAYCAN PERİNATOLOGİYA VƏ PEDİATRİYA JURNALI
- Rahimova N.J., Ələsgərova S.M., Mirsalayeva L.Sh., Ashrafova K. N., Uşaqlarda COVİD -19 İnfeksiyasının Klinik Xüsusiyyətləri , Azərbaycan Perinatologiya və Pediatriya Jurnalı: Cild 7 № 1 (2021): AZƏRBAYCAN PERİNATOLOGİYA VƏ PEDİATRİYA JURNALI